Vreme. Godina iza nas

Svakog februara B2 galerija organizuje grupnu izložbu kojom rezimira rad iz prethodne izlagačke godine. Prošlogodišnja tema "vreme" omogućila je da rukopise umetnika dovedemo u jedan širi kontekst. Tako smo mogli razumeti period i razloge nastanka tih rukopisa i samim tim bolje upoznati i razumeti umetnička dela. Izložba Vreme.Godina iza nas vodi kroz teme, kako je već šezdesetih nastala ideja o komuni u Šempasu, zbog čega je sedamdesetih došlo do istraživanja novih medija u konceptualnoj umetnosti, kako je osamdesetih strit art dospeo u galerijske prostore ili vraćanje na sliku u klasičnom smislu reči, šta su vizuelni simboli devedesetih ili ideja ekranske slike posle 2000. Na izložbi su dela Marka Pogačnika, Milete Prodanovića, Biljane Tomić i Milana Jozića, Bore Iljovskog, Jusufa Hadžifejzovića, Vesne Golubović, Nemanje Nikolića i Neše Paripovića.

Izložba se otvara u subotu, 10.2.2024. u 19h, a otvorena je do 7.3.

"Unutar jednog relativno kratkog vremenskog isečka kog je obuhvatila protekla izlagačka sezona – od kraja 60-ih godina 20. veka do aktuelnog trenutka, uspostavljene su sasvim osobene vremenske petlje. Locirani su počeci nove umetničke prakse na našim prostorima, označen je period prelaska moderne u postmodernu epohu, kao i transfer analogne u digitalnu civilizacijsku etapu. (...)

Pioniri nove umetničke prakse

Sezonu je otvorio slovenački umetnik Marko Pogačnik, koji je kao član Grupe OHO još 1965. godine počeo da deluje u oblasti konceptualne umetnosti i lend-arta, početkom 70-ih zasnovao komunu Porodica Šempas, a svojim brojnim projektima, već nekoliko decenija, okrenut – lečenju Zemlje. Pored izloženih crteža i mermernog reljefa, on je ugljenom na zidu Galerije B2 ispisao „Manifest za slobodnu Zemlju“ i „Manifest novog prostora“, apelujući na promenu svesti i odnošenja prema našoj planeti.

Istoričar umetnosti i fotograf, već više od pola veka učesnik i svedok brojnih zbivanja na našoj umetničkoj sceni, Milan Jozić, postavkom „Dokumentarne fotografije 1971–75“, koju je artikulisao u saradnji sa istoričarkom umetnosti Biljanom Tomić, obznanio je jedan manji, nikada publikovan segment svoje foto-riznice, fokusiran na dešavanja oko likovnog programa Bitefa i početnih godina rada beogradskog Studentskog kulturnog centra, ispisujući niz mikroistorija čiji su akteri, između ostalih: Era Milivojevića, Raša Todosijević, Neša Paripović, Zoran Popović, Jasna Tijardović, Bora Iljovski. Fotografije Marine Abramović, koje je snimio u periodu između 1971. i 1975. godine, prvi put predstavljene na ovoj izložbi, jedinstveni su artefakti koji svedoče o periodu pre nego što je umetnica napustila Beograd i Jugoslaviju. Sezonu je zaključila izložba Neše Paripovića, pripadnika „velike šestorke“, umetnika koji su okupljeni oko beogradskog SKC-a, početkom 70-ih otvorili puteve novoj umetničkoj praksi. Izložbom „Gledanje u svemir“ markirao je najznačajnije tačke svog stvaralačkog puta, kog je obeležilo uverenje da je hiperprodukcija uništila umetnost i slikarstvo, i da po ugledu na filozofe, koji ne proizvode dela u materijalnoj formi, umetnik ima pravo da samo „gleda u svemir“. Premijerno, na ovoj izložbi on je predstavio svoj poslednji rad – „Šešir bez naslova“, nastao 2012. godine, kojim je zaključio svoj stvaralački opus.

Osamdesete (od moderne ka postmodernoj i dalje...) Istaknuta protagonistkinja likovne scene osamdesetih, Vesna Golubović, u Galeriji B2 nije izložila radove koji datiraju iz 80-ih godina proteklog veka, ali je postavkom načinila omaž upravo tom periodu, kada je živela i stvarala u njujorškom Ist Vilidžu. Ambijentalna celina „Pro-iz-vođenje znaka“ sačinjena je od minimalističkih zidnih izvedbi i niza oslikanih stubova, akrila na kartonu, od kojih je svaki zapravo znak koji označava određeni pojam (talas, pesak, voda, trava, kamen, vazduh itd.), gradeći sugestivan meditativni prostor. Objedinjujući iskustva nove slike, strit arta, odnosno njujorške umetnosti grafita, zatim, američke minimalističke umetnosti, ali i tzv. primitivne umetnosti, pre svega južnoameričke provinijencije, kao i nasleđe srpskog srednjovekovnog crkvenog slikarstva, ona je formulisala autentičan likovni jezik, kojeg uz konstantnu težnju ka redukciji sadržaja na simbol ili znak, vremenom pročišćava, svodeći ga na elementarno.

Jedan od najistaknutijih protagonista „nove slike“ 80-ih, Mileta Prodanović, početkom 2020. godine otpočinje novu dnevnu rutinu – crtanje olovkama u boji u blokovima različitih dimenzija. Posle bitno izmenjenih životnih okolnosti, našavši se pred odlukom da li da liniju pokrene u pravcu figurativnog, mimetičkog, ili svedenog, minimalističkog, apstraktnog, opredeljuje se za, pokazaće se, sasvim konsekventan izbor – a to je svojevrsni, radikalni ikonoklazam. Upravo, ovim crtežima Prodanović je objedinio svoja dva snažna kreativna toka – literarni i likovni, verbalno i vizuelno. Svaki pojedinačni list svojom kompozicijom podseća na list rukopisa ili knjige, čiji bogati sadržaj iščitavamo intuicijom, neopterećeni ograničenjima jezičkih kodova. Svoje „Dnevnike“ prvi put javno je predstavio upravo u Galeriji B2.

Jedna od najznačajnijih i najmarkantnijih figura jugoslovenskog umetničkog prostora, Jusuf Hadžifejzović, inicijator, osnivač i spiritus movens legendarnih Jugoslovenskih dokumenata, prisutan na sceni od sredine 80-ih godina prošlog veka, tokom proteklih desetak godina, širom sveta, a ovog puta u Galeriji B2, uspostavio je lanac efemernih prodavnica praznina. Ukrštajući jezik umetnosti i, s druge strane, ekonomije i tržišta, na jedinstven način, u dadaističko-fluksusovskom maniru, sa naglašenom konceptualnom potkom, koristeći ranije definisane jezičke kodove, Hadžifejzović raznorodne artefakte potrošačkog univerzuma, ambalažu brojnih proizvoda, odnosno prazne ljušture lišene sadržaja i namene, uz određene manevre i intervencije, preinačuje u Praznine, govoreći o praznini i ispraznosti savremenog potrošačkog sveta, ali i o mnogim drugim civilizacijskim aspektima i anomalijama.

Susret analognog i digitalnog u polju apstraktnog

Izložbom „Azbuka“ jedinstvene figure naše likovne scene, Bore Iljovskog, markirane su najistaknutije tačke puta kojim se on kretao formirajući vlastiti jezik i znakovni sistem – od kraja 70-ih godina 20. veka, pa do prvih godina 21. veka. Njegovo pattern slikarstvo, apstraktna kaligrafija, formulisana u duhu analognog mišljenja, posmatrača stavlja u poziciju čitača koji u „fonu kaleidoskopske skrivalice“, kako je to označio istoričar umetnosti Branislav Dimitrijević, traga za kodiranom porukom. A upravo (de)kodiranje poruka, signala i algoritama, promišljanje tehnološkog puta slike i njenog značenja, u sferi analognog (filma), kao i digitalnih medija, u fokusu su serije akrila na platnu „Deset slika“, koje je Nemanja Nikolić, najmlađi autor izlagačke sezone o kojoj je reč, ostvario upravo 2023. godine. Reč je o apstraktnim kompozicijama, geometrijski formulisanim vizuelnim ritmovima, koje problematizuju raznorodne aspekte ekranske kulture." Iz teksta kataloga, Danijela Purešević

Katalog izložbe neće biti dostupan na otvaranju zbog fotografisanja postavke.

Fotografija: Vladimir Popović