San o slobodi: Miloš Bajić

Nakon izuzetno uspešne izložbene 2024. godine u Galeriji Matice srpske, u toku koje smo predstavili dela Paje Jovanovića, Gustava Klimta, Vase Pomorišca, Uroša Predića, umetnika inspirisanih Francuskom, Save Sekulića, Ilije Bašičevića Bosilja, Alfonsa Muhe i Predraga Đakovića, sezonu završavamo velikom izložbom radova Miloša Bajića. Na predlog porodice Bajić, umetnikovih naslednika, Galerija Matice srpske realizuje izložbu Miloš Bajić. San o slobodi, što je premijerno predstavljanje radova ovog umetnika u Galeriji.

Izložba Miloš Bajić. San o slobodi biće svečano otvorena u petak, 6. decembra u 19.00 sati. Prisutnima će se na otvaranju obratiti Tijana Palkovljević Bugarski, upravnica Galerije Matice srpske, Luka Kulić, kustos izložbe, i Darja Bajić Božović, doktor nauka umetnosti i medija.

Brojna istorijska previranja u 20. veku učinila su život Miloša Bajića veoma neobičnim. Umetnik, iako suočen sa brojnim tragedijama i teškim trenucima, iz tih životnih okolnosti uspeva da izvuče snagu i motivaciju za stalnu borbu. U detinjstvu se suočio sa gubitkom roditelja i izgnanstvom, zatim u mladosti sa strahotama logora. Uprkos tome, njegov opus predstavljao je za jugoslovensku umetnost vredan iskorak iz postavljenih okvira.

Miloš Bajić je sanjao o slobodi tokom zarobljeništva u koncentracionim logorima Banjica, Mauthauzen i Ebenze, a kroz umetničko izražavanje pokušao je da se oslobodi traumatičnih događaja i prizora. Borbu je nastavio protiv političkog oblikovanja likovnog stvaralaštva u posleratnom periodu, kao član umetničkih pokreta Samostalni i Decembarska grupa, uz umetnike poput Lazara Vujaklije, Lazara Vozarevića, Miodraga B. Protića i Stojana Ćelića. O Bajićevoj društvenoj angažovanosti i nezadovoljstvu političkim prilikama svedoči i podatak da ga je njegova profesorka, slikarka Beta Vukanović, često oslovljavala izrazom „taj buntovnik“.

Ipak, njegov opus nisu obeležile isključivo mračne teme boravka u logoru. Miloš Bajić ostaje upisan u srpsku umetnost kao naš prvi apstraktni slikar, koji do apstraktnog izraza dolazi pedesetih godina prošlog veka. Boravak u Parizu dodatno širi njegove vidike te se tada oslobađa trauma logorskog iskustva i istovremeno dolazi do punog i autentičnog slikarskog izraza.

Na izložbi će biti predstavljeni životni i umetnički razvojni put Miloša Bajića, njegova brojna dela, sa posebnim akcentom na crteže nastale tokom njegovog zatočeništva u logoru Mauthauzen i slike koje su nastale nakon oslobođenja. Koncept izložbe nudi mogućnost za drugačije čitanje života i dela Miloša Bajića, povezujući tragičnu sudbinu ratnih godina i njegove apstraktne radove koji simbolizuju osvajanje slikarskih sloboda.

Izložba Miloš Bajić. San o slobodi predstavlja preko sto radova iz različitih muzejskih kolekcija: Narodnog muzeja Srbije, Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Vojnog muzeja, Zadužbine Branka Ćopića u SANU, Savremene galerije u Subotici, Savremene galerije umetničke kolonije Ečka u Zrenjaninu, Galerije likovne umetnosti poklon zbirke Rajka Mamuzića, Galerije Rima i Osnovne škole „Nikola Tesla“ u Bačkoj Topoli. Pored dela iz muzejskih kolekcija, biće izloženi i brojni radovi iz privatnih kolekcija naslednika Miloša Bajića.

Tokom trajanja izložbe biće organizovan bogat prateći program – predavanja, kustoska vođenja i filmske projekcije petkom u 19.00 sati. Detalje programa možete pratiti na zvaničnom sajtu (galerijamaticesrpske.rs) i društvenim mrežama Galerije Matice srpske.

Kustos izložbe je Luka Kulić, umetnički direktor GMS. Veliki doprinos pripremi i realizaciji izložbe dalo je Odeljenje za konzervaciju i restauraciju GMS.

Realizaciju kataloga i izložbe omogućili su Ministarstvo kulture Republike Srbije i Pokrajinska vlada Vojvodine. Posebnu zahvalnost upućujemo naslednicima umetnika – Jesenki, Darku i Mrđanu Bajiću.