Pomereni redosled: Bora Iljovski

Izložba umetnika Bore Iljovskog (1942-2013) pod nazivom Bora Iljovski: Pomereni redosled biće otvorena predstaviće deo stvaralaštva umetnika čiji se umetnički opus označava kao jedan od najcelovitijih i najoriginalnijih opusa u srpskom slikarstvu druge polovine prošlog veka i početka 21. veka.

Na izložbi će biti predstavljeni radovi iz Legata umetnika, koji je Muzej stekao na osnovu testamenta Iljovskog, kojim je ovoj ustanovi zaveštan Legat sa preko 1000 radova na papiru (akvarela, gvaša, crteža) kao i 65 dela nastalih tehnikom ulja na platnu. Hronološki posmatrano, dela iz Legata prate složenu liniju razvoja ovog jedinstvenog likovnog opusa, od vremena nastanka prvih ostvarenja, portreta iz 1951. godine, pa preko formativno važnih dela nastalih tokom školovanja na beogradskoj likovnoj akademiji, sve do zrelih ostvarenja velikih formata konstituisanih tokom osamdesetih godina i konačno do dela nastalih u poslednjoj deceniji života. Zajedno sa devet dela iz kolekcije Muzeja koja su pravovremeno otkupljivana za Zbirke Muzeja, zastupljenost opusa Bore Iljovskog u kolekcijama Muzeja čini impresivnu celinu, omogućivši studiozniji uvid u svu slojevitost ovog, po mnogo čemu krajnje specifičnog, umetničkog opusa.

Izborom iz Legata, na izložbi Pomereni redosled, gde su pored ostalih predstavljena i dela Odi se jada (1990), Posledice oštrog vetra (1990), Pomereni redosled (1979), predstavljeni su najviši dometi ovog stvaralaštva, koje kao jedan izolovani autorski opus postižu vrednost da slikarstvo učine mogućim i izvan ustaljenih podela kao što su figuracija-apstrakcija ili dekorativnost - čista umetnost, kako zapaža B. Dimitrijević.

Bora Iljovski rođen je 17. jula 1942. godine u mestu Drenova, u blizini Florine (Egejska Makedonija), kao treće dete oca Ilije i majke Aleksandre, koju nije zapamtio. Do sedme godine živi sa babom Dimitrom i dedom Petrom u rodnom mestu, da bi nakon završetka građanskog rata u Grčkoj bio primoran, kao i većina njegovih sunarodnika, da napusti Grčku i nastavi život u drugoj zemlji. Detinjstvo provodi kao izbeglica u Poljskoj, a 1956. godine definitivno dolazi u Jugoslaviju, odnosno Beograd, gde nastavlja školovanje. Najpre upisuje umetničku školu u Novom Sadu, koju ubrzo napušta, da bi potom, 1961. godine, upisao Likovnu akademiju u Beogradu. Na istoj akademiji školovanje nastavlja na postdiplomskim studijama u klasi profesora Đorđa Bošana (kao jedini student), koje završava 1968. godine.

Prvu samostalnu izložbu radova na papiru priredio je u Galeriji Grafičkog kolektiva 1968. godine, a iste godine predstavio se i samostalnom izložbom slika u Galeriji Kolarčevog narodnog univerziteta u Beogradu. Od tada, pored samostalnih izložbi, učestvovao je i na značajnim domaćim i međunarodnim izložbama. U njegovoj izlagačkoj delatnosti izdvajaju se učešće na 41. Bijenalu u Veneciji 1982. godine, gde je zajedno sa Editom Šubert i Andražom Šalamunom, u selekciji Ješe Denegrija, predstavljao jugoslovensku savremenu umetnost, kao i učešće na izložbi U gudurama Balkana 2003. godine u Kaselu, gde izlaže na poziv kustosa Renea Bloka.

Dela Bore Iljovskog nalaze se, pored brojnih domaćih i inostranih privatnih kolekcija, u zbirkama značajnih muzeja i galerija: u Narodnom muzeju Srbije u Beogradu, Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, Nacionalnoj galeriji u Berlinu, Muzeju likovnih umetnosti u Budimpešti, Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske u Banja Luci, Muzeju Zepter u Beogradu, kao i mnogim drugim. Bora Iljovski preminuo je 2013. godine u Beogradu. Nakon njegove smrti, na osnovu testamenta kojim je ostavio veći deo svog stvaralaštva Muzeju savremene umetnosti, Muzej je nasledio 65 slika i preko hiljadu radova na papiru: crteža, akvarela i gvaša. Zahvaljujući ovom poklonu, Muzej je, sa već postojećih devet dela u svojim zbirkama, postao vlasnik impresivne celine ovog stvaraoca čiji je opus u kritici označen kao jedan od najdoslednijih i najoriginalnijih slikarskih opusa u likovnoj umetnosti Srbije druge polovine 20. veka.