Dani makedonske kulture u Nišu: Goce Božurski

U okviru manifestacije „Dani makedonske kulture u Nišu“, na poziv udruženja makedonaca „Vardar“ iz Niša i Niškog kulturnog centra, u utorak 2. septembra 2025, u Galeriji Niškog kulturnog centra, sa početkom u 18 sati, biće otvorena samostalna izložba poznatog makedonskog likovnog umetnika i kritičara Goceta Božurskog.

Goce Božurski rođen je 1958. godine u Kumanovu, a diplomirao istoriju savremene umetnosti u Skoplju 1984. Radio je kao kustos galerije u Kumanovu, bio je direktor Narodnog pozorišta u Kumanovu, a dve decenije pre penzionisanja bio savetnik za likovnu delatnost u ministarstvu kulture R.S. Makedonije.

Dela koja će biti izložena su iz njegovog najnovijeg stvaralačkog opusa iz poslednjih pet godina, a pripadaju ciklusu „Wall Art“. Nasuprot izvesnih tradicionalnih i konzervativnih prizvuka sa poetikom nostalgičnog realizma, Božurski ugrađuje elemente adocijativne apstrakcije u duhu enformela (kao što se za njegovo stvaralaštvo svojevremeno izrazio Nikola Kusovac). Većina likovnih kritičara koji su se osvrtali njegovom likovnom stvaralaštvu, ističu da je on po opredeljenju realist i izrazit naturalist sa toplom, osećajnom južnjačkom prirodom intimiste koji u makedonskoj savremenoj likovnoj umetnosti unosi zrno istinite humanosti i patinu minulih vremena (Petar Petrović). Motive i predmete obraѓuje do minucioznosti, dovodeći svaki detalj do savršenstva i vizuelne fascinacije, ali ne samo da bi postigao suvoparnu ubedljivost i materijalizaciju, nego sveobuhvatnu izražajnost celine i spiritualnu produhovljenost (Vojislav Vujanović). Dela Božurskog su nostalgične evokacije niz konceptualiziranu preradu sastavnih elemenata koja intelektualno i lirski promišlja sa modernim pristupom koristeći asocijativan likovan govor izražavajući se sa simbolima i metaforama. On je autor sa izuzetnom kontemplativnom dušom prustovskog karaktera koji se bavi tematskim prostorom uspomena, tragajući po dragocenim predmetima i znakova izgubljenog vremena. Njegova dela su jasnim i samo njemu svojstvenom originalnom likovnom izrazu koji preko svojevrsne „metafizičnosti svakodnevnih predmeta postiže ležernost pritajene oduševljavajuće materijalizacije i egzaltacije. Njegov kultivisani umetnički rukopis ga uključuje u autore visokog ranga koji se kreće između hiperrealističkog tretmana, simboličnosti, asocijativnosti sa apstraktno/enformelskih prizvuka i sve češќe potenciran konceptualan karakter.

Ove odlike koje ljubavna osećanja veličaju kao epicentralni tematski kontekst, zajedno sa fonom slike sa mnoštvom imena i inicijala ugraviranim u srcima imaju prevashodno značenje. U nekim, pored siline poruke bliske hipi pokretu „da se vodi ljubav, a ne rat“, autor ukazuje i na izgubljene ideale, društvene i ideološke problematike, poražavajuću eroziju vrednosti i etičku opustošenost, sve veću klasno dijametralnu krajnost i t.d. Očito je da osim oduševljenosti njegove maestralne umetničke izražajnosti, Božurskog trebamo doživljavati kao autora koji ima kritički i angažovani stav za aktuelna socijalna i društvena stanja.